Stille tocht van de Oude Kerk naar het station

Het is dit jaar 80 jaar geleden dat 659 mannen uit Putten weggevoerd zijn na de razzia van Putten. Slecht 48 mannen keerden terug.

Om deze geschiedenis te herdenken, reflecterend naar de dag van vandaag, hield de Stichting Samen Verder Putten vanavond een stille tocht

De tocht voert de belangstellenden van de Oude Kerk in het centrum naar het station van Putten. Daar werden de mannen op transport gesteld naar Kamp Amersfoort en verder naar Neuengamme in Duitsland. Dit is dezelfde gang die de weggevoerden hebben gemaakt.

Honderden belangstellenden liepen mee tijdens de stille tocht. Veel bewoners van de Stationsstraat hadden de vlag halfstok gehangen. Na ongeveer veertig minuten kwam de stoet aan bij het station. Zij werden ontvangen door het Christelijk Interkerkelijk Mannenkoor Fontanus.

Gea van der Velden-Priem, dochter van de weggevoerde en teruggekeerde Jannes Priem, sprak de aanwezigen toe. “Mijn vader is Jannes Priem. Hij is op 18-jarige leeftijd weggevoerd tijdens de razzia van Putten. In augustus 1945 is hij teruggekomen. Mijn vader heeft zijn leven lang de littekens van de razzia gedragen. Toen hij terug was kreeg hij zijn oproep voor militaire dienst. Hij moest in december 1945 voor vier jaar naar Indië. Na zijn tijd in Indië is mijn vader begonnen bij de militaire politie en zo heeft hij mijn moeder leren kennen. In 1954 zijn zij getrouwd. Ik ben in 1956 geboren. Wij waren een traditioneel gezin, mijn vader werkte en verdiende het geld en mijn moeder zorgde voor de kinderen. Binnen ons gezin zat mijn vader op zijn eigen eiland, omdat hij met zichzelf worstelde. Dit was best lastig voor ons en we wisten hier niet altijd mee om te gaan. Wij spraken niet over belangrijke zaken en zo zaten we allemaal op ons eigen eiland. Wij hoorden als kind wel over de razzia, maar we hadden geen idee wat mijn vader in die kampen heeft meegemaakt. Na vijftig jaar is mijn vader weer naar Duitsland gegaan en dat emotioneerde hem enorm. Pastor Richter uit Ladelund adviseerde hem om zijn verhaal op papier te zetten en dat werd de bevrijding voor mijn vader. Mijn zus en ik werden er later ook bij betrokken en we bezochten diverse kampen. We kregen een beeld van wat hij had meegemaakt. Toen bij mijn vader het slot openbrak kon ik hem beter begrijpen. Ik en alle nabestaanden van de razzia zijn ook slachtoffer van de razzia. Mijn vader vertelde dat hij een engel op zijn schouder heeft gehad om dit te overleven. Ook zei mijn vader tegen ons, we moeten vergeven, maar we moet het nooit vergeten. En daar ben ik het volledig mee eens. Ik ben in vrijheid opgegroeid en dit moeten we koesteren. Het is daarom belangrijk dat de generatie van nu ook het verhaal van mijn vader en van de razzia hoort. Daarom is het zo belangrijk wat de Stichting Samen Verder Putten doet. Zij verbinden en brengen het oorlogsverhaal over aan nieuwe generaties en zorgen er zo voor dat wij nooit zullen vergeten wat een oorlog met mensen doet.”

Ook Hannegreth, de dochter van Pastor Richter, en Michel Kooij spraken de aanwezigen toe. Jesse Dunsbergen, de achter achterkleinzoon van de weggevoerde Adrianus Blok, las een gedicht voor.

Bekijk hier meer foto´s